Wata labarin da ke yawo kan layi ta yi iƙirarin cewa mutane sukan sami bugun jini yayin da suke cikin gidan wanka saboda suna shawa a cikin “jerin da ba daidai ba” ta hanyar jika kawunansu da farko.
Labarin ya yi iƙirarin cewa wannan jeri yana sa jini ya tashi zuwa kai da sauri sannan kuma za a iya tsage arteries tare, yana haifar da bugun jini.
“Bisa bincike da yawa a duniya, adadin mace-mace ko gurguje saboda shanyewar jiki a lokacin wanka yana karuwa kowace rana. Likitoci sun ce ya kamata mutum ya yi wanka ta hanyar bin wasu dokoki yayin wanka,” in ji labarin.
“Idan ba a bin ka’idojin da suka dace wurin yin wanka ba, kuna iya mutuwa kuma.”
Labarin da ke yawo a shafukan sada zumunta ya kara da cewa likitocin na ba da shawarar a daina jika kai da farko yayin wanka domin yana iya kara saurin zagayawa cikin jini, wanda zai iya kara kamuwa da cutar shanyewar jiki, musamman ga masu hawan jini, cholesterol, ko kuma ciwon kai.
Marubucin ya ba da shawarar cewa ya kamata a fara wanka ta hanyar jiƙa ƙafafu, a hankali motsi sama, kuma a ƙarshe jika kai.
Binciken da TheCable ta yi ya nuna cewa an raba labarin a yanar gizo tun a shekarar 2019, lokacin da wani ma’abocin Facebook, Mohammd Ullah, ya saka rubutun a shafin sa.
Hakanan an raba labarin a cikin 2020 ta wani mai amfani da Facebook, inda post ɗin ya sami amsa sama da 300, hannun jari 170 da sharhi 65.
Hakanan, a cikin 2021 da 2022, an raba labarin sau da yawa.
A cikin ‘yan makonnin da suka gabata, labarin ya sake yawo a kan layi, kalma zuwa kalma da hoto iri ɗaya.
ABUBUWAN DA KE JANYO BUGUN JINI DA KUMA ILLAR SA GA KWAKWALWA
A cewar Cibiyar Kula da Cututtuka ta Amurka (CDC), bugun jini yana faruwa ne lokacin da jinin da ke cikin kwakwalwa ya toshe ko kuma lokacin da jigon jini a cikin kwakwalwa ya fashe. Ana cikin haka, sassan kwakwalwa sun lalace ko su mutu. CDC ta ce bugun jini na iya haifar da dawwamammen lalacewar kwakwalwa, nakasa na dogon lokaci, ko ma mutuwa.
TheCable ta ziyarci gidajen yanar gizo na likitanci da dama ciki har da ma’aikatar kiwon lafiya ta Burtaniya, Mayo Clinic da kuma Johns Hopkins Medicine, don gano abubuwan haɗari da ke haifar da bugun jini.
Wasu daga cikin abubuwan da aka ambata sun haɗa da hawan jini (hawan jini), kiba, yawan ƙwayar cholesterol, ciwon sukari, yawan shan barasa, damuwa, shekaru, tarihin iyali, da kabilanci.
Babu ɗayan waɗannan rukunin yanar gizon likita da aka ambata ‘jerin wanka ba daidai ba’ azaman haɗarin haɗari ga bugun jini.
BABU ALAKA TSAKANIN BUGUN JINI DA YANDA MUTUM KE WANKA
Omojowolo Olubunmi, wani likitan shanyewar jiki kuma likitan ne da ke zaune a Burtaniya, ya shaida wa TheCable cewa ikirarin ba daidai ba ne.
Yayi bayanin cewa idan aka kwara ruwa a kai, hanyoyin wucewan jini sukan bude ko su matse, ya de danganta daga yanayi ruwan ko mai dumi ne ko mai sanyi.
“Saidai, hanyoyin wucewan jini basu ke janyo bugun jini ba. Hanyoyin wucewan jini da ke chan cikin kwakwalwa sune suke janyo shi, kuma su babu ruwan su da ruwa. Don haka da’awar ba ta da tushe na kimiyya,” inji shi.
“Bugun jini baya faruwa haka. Akwai takamaiman dalilan da yasa bugun jini ke faruwa. Babu ruwanka da yadda ake wanka, ko ka fara sa ruwa a kai ko kafarka. Ba ya canza komai ko yana da wata alaƙa da shi kwata-kwata.
“A bayyane yake haifar da ciwon bugun jini daga wata matsala da aka sani kamar hauhawar jini, ciwon sukari, fibrillation na atrial, bugun zuciya da ba daidai ba, wasu nau’in bugun jini suna faruwa ne saboda zubar jini, wato, jini yana shiga cikin kwakwalwa.”
HUKUNCI
Maganar cewa wanke kai da farko yayin wanka na iya haifar da bugun jini karya ne. Babu wata shaidar kimiyya da za ta goyi bayan da’awar.
