A ranar Talata ne majalisar dattawa da ta wakilai suka amince da sabon kudirin biyan mafi karancin albashi.
Kudirin ya daidaita karatun farko, na biyu da na uku – duk a cikin sa’a guda – a cikin manyan majalisun dokoki da na kasa.
Dokar ta gyara wasu muhimman batutuwa guda biyu a cikin dokar mafi karancin albashi na kasa na shekarar 2019, inda aka kara mafi karancin albashi daga naira dubu talatin zuwa naira dubu saba’in tare da takaita wa’adin nazari daga shekaru biyar zuwa uku.
Da yake magana a zauren majalisar bayan zartar da kudirin dokar, Godswill Akpabio, shugaban majalisar dattawa, ya yi ikirarin cewa ‘yan Najeriya ba za su iya biyan ma’aikacin gida kasa da naira dubu saba’in
ba.
“Kudirin ya ce idan kai tela ne kuma ka dauki karin hannu, ba za ka iya biyan wanda bai kasa naira dubu saba’in ba. Idan kai uwa ce kuma kana da jariri kuma kana so ka kawo yar aikin gida don ta kula da yaronka, ba za ka iya biyan wannan ‘yar aikin kasa da naira dubu saba’in ba,” in ji Akpabio.
“Ba shine mafi girman albashi ba. Ya shafi kowa da kowa. Idan ka shigo da direba, idan ka kawo mai gate ba za ka iya biyan wannan gate din kasa da naira dubu saba’in ba. Don haka, na yi matukar farin ciki da an zartar da wannan kuma a yanzu muna sa ran masu daukar ma’aikata za su ci gaba da inganta abin da aka sanya a matsayin ma’auni ga kowa da kowa.
“Don haka ina taya kungiyar kwadago ta Najeriya (NLC) murna, ina taya daukacin ‘yan Najeriya murna, kuma ina taya majalisar dattawa da majalissar dokokin kasa baki daya murnar wannan doka da ta kafa wanda har ma ya rage lokacin tattaunawa daga shekaru biyar zuwa shekaru uku. duban tasirin kayan abinci. Yanzu ya zama dole mu sake duba shi duk bayan shekaru uku maimakon shekaru biyar.”
Kalaman Akapbio sun haifar da jerin martani a kan kafofin watsa labarun, musamman akan X, tare da mutane da yawa suna tambayar da’awarsa.
“Wannan wargi ne na tsari mafi girma. Kuna iya bincika wasu dokokin da ke kula da mafi ƙarancin albashi, ”in ji Tohluh Briggs a cikin sashin sharhi.
“Da gaske? Me ya faru? Me ya canza?” Philemon Kuza ya tambaya.
Mafi qarancin albashi shine mafi ƙarancin adadin da ya wajaba ma’aikata su biya ma’aikatansu. Dokar mafi karancin albashi ta kasa ta kafa ta ne don tabbatar da cewa ma’aikata sun samu ingantaccen tsarin rayuwa da kuma hana rashin adalci.
Mafi karancin albashi a kasar nan shine naira dubu talatin duk wata. A baya a sake duba ƙimar duk bayan shekaru biyar don nuna canje-canjen farashin rayuwa da yanayin tattalin arziki. A sake duba shi a 2019 a lokacin gwamnatin tsohon shugaban kasa Muhammadu Buhari.
A ranar 3 ga watan Yuni, tattalin arzikin Najeriya ya tsaya cak, yayin da kungiyoyin kwadago suka gudanar da yajin aikin a fadin kasar sakamakon takaddamar albashi.
Tun da farko dai kungiyoyin kwadagon Najeriya NLC da TUC sun bukaci a biya su naira dubu dari hudu da tasa’in da hudu saboda hauhawar farashin kayayyaki da kuma tabarbarewar tattalin arziki.
Bayan zazzafar tattaunawa da wakilan gwamnatin tarayya kungiyoyin sun rage bukatarsu zuwa naira dubu dari biyu da hamsin.
A ranar 11 ga watan Yuli shugaban kasa Bola Tinubu ya gana da shugabannin kwadago kan lamarin. Bayan kammala tattaunawa a ranar 18 ga watan Yuli, kungiyoyin sun amince da naira dubu saba’in da shugaban ya gabatar.
TABBATAR DA DA’AWAR AKPABIO
Don tabbatar da ikirarin Akpabio, TheCable ta sake duba dokar mafi karancin albashi na kasa 2019 don tantance wanda ke da hakkin biyan mafi karancin albashi da kuma wanda aka kebe.
Sashe na 3 (1) na dokar ya bayyana cewa kowane ma’aikaci zai biya mafi karancin albashi na kasa ga kowane ma’aikaci da ke karkashinsa.
A bisa doka, duk wata yarjejeniya ta biyan ma’aikata kasa da mafi karancin albashi na kasa to babu komai.
Amma akwai keɓancewa.
Sashi na 4 na dokar ya nuna cewa mafi karancin albashin da ake bukata bai shafi ma’aikata da ke da kasa da ma’aikata 25 ba.
Bisa ga doka, an keɓance kamfani tare da ma’aikata masu zuwa daga mafi ƙarancin albashi:
(a) lokaci-lokaci,
(b) hukumar ko yanki;
(c) kafa ma’aikata kasa da 25;
(d) ma’aikata a cikin ayyukan yi na lokaci-lokaci kamar aikin gona; kuma
(e) duk wani mutum da ke aiki a cikin jirgin ruwa ko jirgin sama wanda dokokin da suka shafi jigilar kaya ko sufurin jiragen sama suka shafi su.
HUKUNCI
A bisa dokar mafi karancin albashi na kasa 2019, ikirarin Akpabio na cewa duk wani ma’aikaci da ya dauki yar aiki ko mai tsaron gida zai biya naira dubu sana’in mafi karancin albashi karya ne.
Dokar ta umarci ma’aikata da ma’aikata sama da 25 su biya mafi karancin albashi.
