N’ụbọchị Tuesday, ụlọ omeiwu senate na house of representatives kpebiri maka ọnụ ego ụgwọ ọnwa dịkarịchara nta á gà-àkwụ́ ndị ọrụ na Nigeria.
Atụmatụ ịwụ a gafere ngụpụta mbụ, abụo, na atọ n’otu awa — n’ụlọ omeiwu abụọ a.
Ndị omeiwu a, gbanwere ihe abụọ na nya bụ iwu National Minimum Wage Act nke afọ 2009, nke bụ iweli ụgwọ ọnwa ndị ọrụ dịkarịrịchara nta site na naira puku iri atọ ruo naira puku iri asaa (₦30,000 to ₦70,000), nya na ibeleta oge nwogharị nya bụ ịwụ site n’afọ ise ruo afọ atọ.
Godswill Akpabio, onye isi oche ụlọ omeịwu senate, kwuru sị na o nweghị onye Nigeria ọbụla ga-akwụzị ndị ọrụ ha ihe n’erughị puku naira iri asaa (₦70,000) dịka ụgwọ ọnwa ha.
“Iwu a kwuru na ọ bụrụ na ị bụ onye n’ákwá-ákwà, ị kwesịghị ịkwụ onye ọrụ gị ihe na-erughị puku naira iri asaa (₦70,000). Ị bụrụ onye nne mụrụ nwa ọhụrụ, ma chọọ ịkpọta onye ga-ekuru gị nwa, ị gaghị akwụ onye ahụ ihe n’erughị puku naira iri asaa (₦70,000),” Akpabio kwuru.
“Ọ bụghị ụgwọ ọrụ ndị ógó elu. Ọ́ bụ̀ nke metụtara onye ọbụla. Ị kpọta onye na-anyara gị ụgbọala maọbụ onye nche, ị gaghị akwụ ha ihe na-erughị puku naira iri asaa (₦70,000). Nya mere, obi dị m ụtọ nke ukwu na nke a bụzi iwu. A ná m atụ anya maka ndị na-ewe ndị ọrụ ịtinye iwu a n’ọrụ.
“A na m ekele òtù Nigeria Labour Congress (NLC), ndị Nigeria, ụlọ omeiwu senate, na kwa national assembly maka ime ka iwu a pụta ihe n’oge n’adịghị anya, nke weturu oge iwogharị ego ole á gà-àkwụ́ ndị oru site n’afọ asaa ruo afọ atọ.”
Okwu Akpabio anatala ọtụtụ ntụnye ọnụ, ọ kachasị na X, ebe ọtụtụ na-àjụ́ ajụjụ gbasara okwu ya.
“Nke a bụ egwuregwu kachasị ibe ya. Ị nwere ike chọọ ka i lebanye anya n’ụfọdụ iwu ụgwọ,” Tohluh Briggs kwuru n’okpuru ozi a.
“Ọ bụ eziokwu? Kedụ ihe gbanwere?” Philemon Kuza jụ̀rụ̀.
VIDEO: Nigerians can no longer pay domestic workers below N70k monthly, says Akpabio pic.twitter.com/hyZPutu0EY
— TheCable (@thecableng) July 24, 2024
GỊ́NỊ BỤ̀ Ụ́GWỌ́ Ọ́RỤ́ DỊ́KÁRỊ́CHÁRÁ ŃTA?
Nke a bụ ụgwọ ọnwa dịkarịchara nta nke ụlọrụ nwere ike ịkwụ ndị ọrụ ha, site na iwu. Ọ bụ nke iwu kwadoro iji hụ na ndị ọrụ nwetara ụgwọ dị nma. Iwu a bụ iji gbochi maka mmegbu ọbụla.
Ụgwọ ọnwa dịkarịrịchara nta na Nigeria bụbu puku naira iri atọ (N30,000). A na-agbanwe nya bụ ụgwọ n’afọ ise ọbụla iji gbakọnye ọrịrị ọnụ ahịa na Naijiria. Mgbanwe ikpeazụ e nwere bụ n’ọchịchị Muhammadu Buhari n’afọ 2019.
N’ụbọchị atọ nke ọnwa June, akụ n’ụba Naijiria bịara kwụrụ ótù ebe n’ihi ndị mmadụ kwụsịrị ọrụ, ma jụ nya bụ ọnụ ego ụgwọ ọnwa dịkarịchara nta.
Nigeria Labour Congress (NLC) na Trade Union Congress (TUC), òtù abụọ na-anọchịte anya ndị ọrụ, kwubiri ọnụ ego puku narị naira anọ n’iri itoolu n’anọ (N494,000) dịka ụgwọ ọrụ dịkarịrịchara nta chara ha anya. Ha sị na ọnụ ego a ga-gbanye ọnọdụ ihe isi ike na ihe ịda óké ọnụ na Naijiria.
Ha mechara wetuo ọnụ ego ahụ ruo puku narị naira abụọ na iri ise (N250,00).
N’ụbọchị iri n’otu nke ọnwa Julaị, onyeisiala Bola Tinubu zutere ndị ndu otu NLC maka nya bụ okwu.
Ka ọtụtụ mkpakọrịta ụ́kà gbàsárá nya bụ okwu gachara, n’ụbọchị iri na asatọ nke ọnwa Julaị, otu a kwekọrọ n’ọnụ ego puku naira iri asaa (N70,000), nke onye isiala tụtara n’alọ.
ÍNYÒCHÁ ÓKWÚ AKPABIO
Inyocha okwu Akpabio, TheCable lebara anya na iwu ụgwọ ọrụ dịkarịrịchara nta, bụ National Minimum Wage Act nke afọ 2019, iji mata onye iwu mabidoro ịkwụ nya bụ ọnụ ego na onye n’ekwesịghị.
Ngalaba atọ na nguputa nke mbụ iwu ahụ kwuru na ndị na-ewe ndị ọrụ ga-akwụ ndị ọrụ ha ọnụ ego ụgwọ ọnwa dịkarịchara nta.
Dịka iwu ahụ kwuru, ịbanye na nkwekọrịta ọbụla ịkwụ ọnụ ego dị nta karịa nke a bụ ihe iwu anabataghị.
Mana e nwere ụfọdụ mgbe ebe ụlọ ọrụ nwere ike ịkwụ ọnụ ego dị nta karịa nke iwu kwenyere na ya.
Akụkụ anọ nke iwu a kwuru na ịkwụ ọnụ ego dịkarịrịchara nta emetutaghị ụlọrụ nwere ndị ọrụ n’erughị iri abụọ n’ise (25).
Dịka iwu a kwụrụ, ụlọrụ nwere ndị ọrụ a gụpụtara n’okpuru okwu a bụ ndị iwu amadoghị ịkwụ ọnụ ego ahụ.
a) Ndị ọrụ na-arụ ọkara oge (part time)
b) Ndị na-anara ụgwọ dịka ọrụ ha rụrụ (commission-based).
c) Ụlọrụ nwere ndị ọrụ n’erughị iri abụọ n’ise.
d) Ndị ọrụ na-arụ n’ụfọdụ oge dịka oge ọrụ úgbo.
d) Nya na ndị ọrụ na-arụ n’ụgbọ mmiri maọbụ ụgbọ elu, ga-akwụ ndị ọrụ ha ụgwọ dika iwu ụlọrụ ha kwuru.
ŃCHỊ́KỌ́TÁ
Dịka iwu Minimum Wage Act nke afọ 2019 kwuru, okwu Akpabio na onye ọrụ ọbụla ga-erita ihe na-adịghị nta karịa puku naira iri asaa bụ asị.
Iwu a madoro naanị ụlọrụ nwere ndị ọrụ karịrị iri abụọ n’ise ịkwụ nya bụ ọnụ ego.
